Jak wyczyścić BIK po upadłości konsumenckiej?

Choć upadłość konsumencka to szansa na finansowy reset, ślad po niej na długo pozostaje w historii kredytowej. Dane o przebytym postępowaniu są widoczne w BIK, co może wpływać na decyzje banków i firm pożyczkowych przez kolejne lata. Negatywne wpisy, nawet przy braku aktywnego zadłużenia, potrafią skutecznie ograniczyć dostęp do usług finansowych i spowolnić proces odbudowy zaufania kredytowego. Właśnie dlatego wiele osób zadaje sobie pytanie: czy można wyczyścić BIK po upadłości i jeśli tak – w jaki sposób to zrobić zgodnie z obowiązującym prawem? 

Czym jest BIK?

BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, to instytucja odpowiedzialna za gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie danych dotyczących historii kredytowej osób fizycznych oraz przedsiębiorców. Powstało w 1997 roku z inicjatywy Związku Banków Polskich i sektora bankowego. Od tego czasu funkcjonuje na podstawie przepisów ustawy o Prawie bankowym. Działalność Biura obejmuje przetwarzanie danych objętych tajemnicą bankową, co czyni je jednym z najważniejszych ogniw systemu oceny wiarygodności kredytowej w Polsce.

W ramach Grupy BIK funkcjonują dwa uzupełniające się podmioty. 

• Biuro Informacji Kredytowej S.A. odpowiada za zbieranie i analizę danych dotyczących kredytów oraz pożyczek zaciąganych przez konsumentów oraz firmy. 
• Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A. (BIG) specjalizuje się natomiast w rejestrowaniu zadłużeń przeterminowanych oraz oferuje narzędzia służące do weryfikacji rzetelności płatniczej kontrahentów.

BIK przetwarza pozytywne i negatywne wpisy – czyli zarówno informacje o terminowym regulowaniu zobowiązań, jak i te dotyczące zaległości w spłacie. Warto mieć świadomość, że opóźnienie przekraczające 60 dni skutkuje zakwalifikowaniem danego wpisu jako negatywnego, co może znacząco wpłynąć na ocenę zdolności kredytowej danej osoby lub firmy.

Dlaczego BIK ma znaczenie?

Historia kredytowa, gromadzona przez Biuro Informacji Kredytowej, ma istotny wpływ na decyzje podejmowane przez banki i inne instytucje finansowe. To właśnie na podstawie danych z BIK oceniają one ryzyko związane z udzieleniem kredytu lub pożyczki. Jeśli w przeszłości zdarzały się problemy ze spłatą zobowiązań – niezależnie od ich skali – mogą one poważnie utrudnić dostęp do finansowania w przyszłości.

Nie każdy, kto ogłasza upadłość konsumencką, zdaje sobie sprawę z długofalowych konsekwencji tego kroku. Nawet po uregulowaniu sytuacji finansowej, wpis o postępowaniu upadłościowym nadal pozostaje widoczny w bazie BIK, co dla potencjalnego kredytodawcy stanowi wyraźny sygnał ostrzegawczy. Instytucje udzielające finansowania niechętnie bowiem podejmują ryzyko współpracy z osobami, które wcześniej nie wywiązywały się z umów lub były zmuszone do skorzystania z ochrony przed wierzycielami.

Jak zostało wspomniane wcześniej, BIK nie przechowuje wyłącznie negatywnych danych – istotne są również wpisy świadczące o terminowej spłacie. Obie kategorie mają wpływ na tzw. scoring, czyli punktową ocenę wiarygodności kredytowej. Choć nie każda instytucja korzysta z tych samych progów punktowych, przyjmuje się, że wynik poniżej 80-85 punktów może znacząco obniżyć szanse na uzyskanie kredytu. W praktyce oznacza to, że nawet jeśli finanse zostały ustabilizowane, obciążona historia w BIK może przez długi czas stanowić barierę w powrocie do pełnej zdolności kredytowej.

Jak informacja o upadłości trafia do BIK?

Proces przekazywania danych do Biura Informacji Kredytowej odbywa się wedle przepisów Prawa bankowego, a konkretnie na podstawie art. 105 ust. 4. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, instytucje finansowe mają obowiązek regularnie aktualizować informacje dotyczące historii kredytowej swoich klientów. Dotyczy to zarówno nowych zobowiązań, jak i zmian statusu spłaty – w tym również informacji o postępowaniu upadłościowym.

Banki oraz inne podmioty kredytujące są zobowiązane do przekazania zmian w terminie do 7 dni roboczych od momentu ich zaistnienia. Następnie BIK wprowadza te dane do swojej bazy w ciągu kolejnych 7 dni. Dzięki temu rejestr jest na bieżąco aktualizowany i odzwierciedla aktualną sytuację finansową danej osoby. W systemie pojawiają się między innymi:

• szczegóły dotyczące otwartych i zamkniętych produktów kredytowych,
• informacje o opóźnieniach w spłacie,
• bieżący status zadłużenia,
• dane o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej.

W momencie, gdy sąd ogłasza upadłość, odpowiednia informacja trafia automatycznie do BIK. 

Jak długo informacja o upadłości widoczna jest w BIK?

Informacja o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej pozostaje w bazie Biura Informacji Kredytowej przez okres do 10 lat od daty wpisu. Tak długi czas przechowywania danych ma na celu zapewnienie instytucjom dostępu do pełnej historii kredytowej osoby, która wcześniej znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Jeśli jednak postępowanie nie zostało zakończone orzeczeniem o upadłości – na przykład ograniczyło się jedynie do złożenia wniosku – wówczas wpis jest przechowywany przez maksymalnie 3 lata. Po upływie wskazanego terminu dane powinny zostać automatycznie usunięte z systemu, o ile nie wystąpią inne przesłanki do ich dalszego przetwarzania.

Jak wyczyścić BIK po upadłości konsumenckiej?

Choć wielu konsumentów chciałoby jak najszybciej pozbyć się negatywnych wpisów z Biura Informacji Kredytowej, rzeczywistość prawna nie pozostawia w tym zakresie dużej swobody. Osoba zadłużona nie może samodzielnie modyfikować ani usuwać danych znajdujących się w BIK – takie uprawnienia posiada wyłącznie instytucja finansowa, która zgłosiła dany wpis. Zasady przekazywania, przetwarzania i udostępniania informacji w BIK są ściśle określone przepisami, m.in. art. 105 oraz art. 105a Prawa bankowego.

Istnieją jednak określone sytuacje, w których możliwe jest złożenie wniosku o wykreślenie niekorzystnych danych. Dotyczy to przede wszystkim przypadków, w których informacje są błędne, nieaktualne lub przetwarzane bez podstawy prawnej. 

Czy można wyczyścić BIK po upadłości konsumenckiej?

Jeśli chodzi o wpis dotyczący samej upadłości konsumenckiej, obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości wcześniejszego jego usunięcia. Taka informacja widnieje w bazie BIK przez maksymalnie 10 lat i nie ma prawnych podstaw, by skrócić ten okres. Co istotne, dane te mogą być przetwarzane nawet bez zgody osoby, której dotyczą – w celach wynikających z oceny ryzyka kredytowego. Jedynym skutecznym sposobem „oczyszczenia” historii w tym zakresie pozostaje więc upływ wymaganego czasu lub wykazanie, że wpis został dodany niesłusznie, np. w wyniku błędu proceduralnego.

Czyszczenie BIK po upadłości

Termin „czyszczenie BIK” to potoczne określenie, które nie oddaje w pełni rzeczywistości prawnej – danych zgromadzonych w Biurze Informacji Kredytowej nie można po prostu usunąć na żądanie konsumenta. Możliwe jest natomiast ograniczenie ich widoczności lub całkowite wykreślenie w określonych sytuacjach, np. po upływie przewidzianych w przepisach terminów lub gdy wpis zawiera błędy. W przypadku upadłości konsumenckiej, informacja ta powinna zniknąć z rejestru automatycznie po 10 latach od ogłoszenia wyroku. Zdarza się jednak, że dane nie są usuwane terminowo – wtedy warto złożyć formalny wniosek, który ma charakter reklamacji.

Wniosek o wyczyszczenie BIK po upadłości konsumenckiej 

W takim dokumencie należy wskazać dane osobowe, informacje dotyczące konkretnej umowy kredytowej oraz uzasadnienie, w którym powołamy się na przekroczenie okresu przetwarzania danych lub inne podstawy prawne. Choć nie istnieje jeden sztywny wzór takiego wniosku, kluczowe jest jego rzeczowe i precyzyjne przygotowanie. Po złożeniu reklamacji bank lub inna instytucja zobowiązana jest do udzielenia odpowiedzi w ciągu 30 dni. Jeśli termin zostanie przekroczony bez poinformowania o przedłużeniu, uznaje się, że sprawa została rozpatrzona na korzyść klienta.

Upadłość konsumencka a BIK

Choć upadłość konsumencka daje szansę na nowy start, to jej skutki – zwłaszcza w postaci negatywnych wpisów w BIK – mogą towarzyszyć nam przez wiele lat. Informacje o ogłoszonym postępowaniu widnieją w rejestrze nawet przez dekadę, wpływając na ocenę naszej wiarygodności finansowej. Warto zatem świadomie zarządzać swoją historią kredytową, znać zasady przetwarzania danych i reagować, gdy okres ich przechowywania zostanie przekroczony lub gdy zawierają błędy. 

Choć „czyszczenie BIK” nie zawsze oznacza natychmiastowe usunięcie informacji, to odpowiednio przygotowany wniosek i znajomość procedur mogą znacząco przyspieszyć proces odbudowy reputacji kredytowej. Pamiętaj – uporządkowana historia finansowa to klucz do odzyskania dostępu do usług bankowych i skutecznego zarządzania przyszłością finansową.