Sporządzenie testamentu to ważny krok, który pozwala jasno określić, jak mają być podzielone nasze dobra po śmierci. Warto zrobić to prawidłowo, aby dokument miał moc prawną i odzwierciedlał naszą wolę. W przypadku prawidłowo sporządzonego testamentu nie ma zastosowania dziedziczenie ustawowe. Jak napisać testament zgodnie z prawem?
Jak sporządzić testament, aby był ważny?
Zgodnie z polskim prawem testament musi być sporządzony w określonej formie, aby był ważny. Prawo spadkowe wyróżnia różne rodzaje testamentów, które można podzielić na dwie główne kategorie: testamenty zwykłe i testamenty szczególne. Testamenty zwykłe są to testamenty, które można sporządzić w każdych warunkach (testament własnoręczny, testament notarialny, testament allograficzny). Z kolei testamenty szczególne są to testamenty, które można sporządzić w wyjątkowych okolicznościach (testament ustny, testament podróżny, testament wojskowy).
Najważniejsze elementy testamentu, które trzeba uwzględnić to:
- oświadczenie woli – testament jest dokumentem jednostronnym, w którym testator (osoba sporządzająca testament) wyraża swoją wolę dotyczącą rozporządzenia majątkiem po swojej śmierci. W treści testamentu należy jasno określić, że jest to oświadczenie dotyczące dziedziczenia;
- wskazanie spadkobierców – należy wyraźnie wskazać, kto ma dziedziczyć majątek, np. konkretne osoby (dzieci, małżonka, rodzeństwo, osoby spoza rodziny). Warto użyć pełnych danych osobowych spadkobierców, takich jak imię, nazwisko i ewentualnie data urodzenia, aby uniknąć nieporozumień;
- określenie udziałów w majątku – testator powinien jasno określić, w jaki sposób majątek zostanie podzielony. Jeżeli testator chce, aby określone składniki majątku (np. nieruchomości, samochody, dzieła sztuki) trafiły do konkretnych osób, należy to szczegółowo opisać;
- zapisy i polecenia – testament może zawierać dodatkowe zapisy, np. zapisy windykacyjne i polecenia;
- wykluczenie osób z dziedziczenia – jeśli testator chce wyłączyć kogoś z dziedziczenia, może to wyraźnie zaznaczyć;
- data i podpis – data w testamencie własnoręcznym pozwala ustalić, który testament jest ważniejszy, jeśli sporządzono kilka wersji. Podpis testatora jest obowiązkowy – bez niego testament jest nieważny.
Czy trzeba iść do notariusza, aby spisać testament?
Sporządzenie testamentu to czynność, która wymaga staranności i uwagi. Dzięki prawidłowemu przygotowaniu tego dokumentu możesz zapewnić spokój swoim bliskim i uniknąć konfliktów między członkami rodziny po swojej śmierci.
Czy testament własnoręczny ma moc prawną? Odpowiedź brzmi tak – forma testamentu własnoręcznego ma pełną moc prawną, pod warunkiem że został sporządzony zgodnie z wymogami. Warto jednak pamiętać, że w razie wątpliwości co do autentyczności dokumentu (np. w przypadku sporu między spadkobiercami) można rozważyć sporządzenie testamentu notarialnego, który jest trudniejszy do podważenia. W przypadku większego majątku lub złożonych sytuacji rodzinnych warto rozważyć sporządzenie testamentu notarialnego.
Jakie są najczęstsze błędy przy sporządzaniu testamentu?
Podczas sporządzania testamentu można popełnić błędy, które mogą skutkować jego nieważnością lub problemami z jego wykonaniem. Oto najczęstsze:
- brak własnoręczności – użycie komputera lub maszyny do pisania powoduje, że testament własnoręczny staje się nieważny;
- brak podpisu – nawet poprawnie spisany testament bez podpisu jest nieważny;
- niejasne sformułowania – np. określenie „przekazuję cały majątek dzieciom” bez wskazania konkretnych osób może prowadzić do sporów;
- ominięcie formalnych wymogów – w przypadku testamentu notarialnego lub allograficznego brak odpowiedniej liczby świadków czy nieobecność urzędnika unieważnia dokument.
Jeśli masz wątpliwości co do treści testamentu, skonsultuj się z prawnikiem lub notariuszem. Kancelaria prawo spadkowe Warszawa oferuje porady prawne z zakresu prawa spadkowego, przygotowuje pisma procesowe oraz reprezentuje klientów przed sądami.

Mecenas Adam Lutkowski jest Prezesem Zarządu w Kancelarii Prawnej Homines. Prawo ukończył na wydziale Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji. Specjalizuje się w szeroko rozumianym prawie cywilnym, ze szczególny uwzględnieniem zagadnień związanych z rozwodami, spadkami oraz upadłością konsumencką. Jako zwolennik stałego rozwoju podjął również studia na warszawskiej uczelni – „Wszechnicy Polskiej” Akademii Nauk Stosowanych, gdzie ukończył filologię hiszpańską. Uczestnik wielu konferencji naukowych z zakresu prawa, nieustannie poszerzający swoje kompetencje. Obecnie pracuje nad rozprawą doktorską kończącą się nadaniem naukowego stopnia doktora nauk prawnych.