Śmierć bliskiej osoby zawsze jest trudnym i bolesnym okresem. Jednak nie wolno zapominać, że śmierć człowieka kreuje również szereg zdarzeń istotnych z prawnego punktu widzenia. Zadania spadkobiercy po śmierci to przede wszystkim formalności związane z dziedziczeniem.
Jakie kroki musi podjąć spadkobierca po śmierci spadkodawcy? Co zrobić po śmierci spadkodawcy jako spadkobierca? Jakie dokumenty są potrzebne do stwierdzenia nabycia spadku? Jakie obowiązki mają spadkobiercy po śmierci osoby bliskiej?
Jakie kroki należy podjąć po śmierci bliskiego, aby odziedziczyć spadek?
Obowiązki spadkobiercy po śmierci związane są z koniecznością podjęcia decyzji co do masy spadkowej. Spadkobierca ma w tym zakresie kilka podstawowych możliwości tzn. może przyjąć spadek wprost, przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza albo spadek odrzucić. Każda z tych decyzji niesie za sobą inne konsekwencje.
Przyjęcie spadku wprost prowadzi do tego, że spadkobierca jest odpowiedzialny za wszelkie długi, jakie pozostawił po sobie spadkodawca i odpowiada za nie niezależnie od wartości odziedziczonego spadku. W takim wypadku odpowiedzialność spadkobiercy jest bardzo szeroka i może doprowadzić do tego, że przyjęcie spadku będzie nieopłacalne z ekonomicznego punktu widzenia.
Drugą możliwością jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W takim wypadku spadkobierca również odpowiada za długi spadkowe, ale jedynie do wysokości nabytych aktywów. W najgorszym więc wypadku bilans ekonomiczny takiego spadkobrania powinien wyjść na zero. Trzeba jednak pamiętać, że długów spadkowych wierzyciele mogą dochodzić z całego majątku spadkobiercy.
Ostatnią opcją jest odrzucenie spadku. W takim wypadku spadkobierca traktowany jest tak, jakby nie dożył otwarcia spadku i w ogóle nie bierze udziału w procesie spadkobrania. Odrzucenie spadku gwarantuje brak jakiejkolwiek odpowiedzialności za długi spadkowe. Konsekwentnie jednak nie dziedziczy też żadnych składników masy spadkowej.
Co to jest stwierdzenie nabycia spadku i kiedy się odbywa?
Stwierdzenie nabycia spadku prowadzić ma do ustalenia, kto objął spadek po zmarłym. Jest to niezwykle istotne, ponieważ brak formalnego ustalenia spadkobierców uniemożliwia w praktyce zarządzanie elementami wchodzącymi w skład masy spadkowej. Pierwsze czynności po śmierci spadkodawcy powinny zmierzać właśnie do ustalenia kręgu spadkobierców.
Stwierdzenie nabycia spadku może odbyć się przed sądem albo przed notariuszem (sporządza on wtedy tzw. poświadczenie dziedziczenia). Sądowe stwierdzenie nabycia spadku to postępowanie, w ramach którego sąd bada i ustala krąg spadkobierców, a następnie ustala, czy spadkobiercy przyjęli, czy też odrzucili spadek. Stopień skomplikowania takiej sprawy zależy w dużej mierze od tego, czy spadkobiercy są znani i zgodni co do sposobu spadkobrania. W mało złożonych sprawach, stwierdzenie nabycia spadku może mieć miejsce już na pierwszy posiedzeniu sądowym.
Sytuacja komplikuje się w przypadku spraw, w których spadkobiercy są z sobą skonfliktowani np. jeżeli podważają testament spadkodawcy. W takim wypadku sądowe postępowanie potrafi trwać bardzo długo, czasami nawet kilka lat.
Dużo prostszym i mniej sformalizowanym jest przeprowadzenie poświadczenia dziedziczenia przed notariuszem. Warunkiem koniecznym jest przy tym chęć przeprowadzenia takiej czynności przez wszystkich spadkobierców. Poświadczenie dziedziczenia przed notariuszem to prosta czynność, trwająca nie więcej niż kilkadziesiąt minut. W jej efekcie uzyskujemy dokument równoważny ze stwierdzeniem nabycia spadku przez sąd, jest to więc z pewnością dużo prostsza droga.
Jakie dokumenty potrzebne są do stwierdzenia nabycia spadku?
Przy stwierdzeniu nabycia spadku, niezależnie czy sądowego, czy też notarialnego, należy skompletować pewne dokumenty. To, co musi zrobić spadkobierca to przedstawić odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy, celem potwierdzenia, że ten faktycznie zmarł. Koniecznym jest również legitymowanie się skróconym odpisem aktu urodzenia, w celu wykazania, że wchodzi się w skład spadkobierców ustawowych. W przypadku jeżeli posiadamy wiedzę o tym, że spadkodawca pozostawił po sobie testament, powinniśmy również przedstawić tego rodzaju dokument.
Podsumowując, sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, to coś, z czym zetknie się każdy z nas. W zależności od stopnia skomplikowania nabycie spadku może przebiec sprawnie, jak również może generować pewne problemy. Z uwagi jednak na doniosłość skutków przyjęcia lub odrzucenia spadku, zawsze warto posiłkować się w tym zakresie pomocą profesjonalisty, dla którego takie zagadnienia jak prawo spadkowe Warszawa, nie kryją żadnych tajemnic.
